Pergola maken

Een pergola is een constructie van houten palen, vaak bedoeld om planten tegenaan te laten groeien. Pergola’s kunnen los in de tuin worden gezet, maar ze worden ook vaak tegen de gevel van een huis of een schuur geplaatst. Op deze manier krijgt de pergola meer de functie van overkapping; een gezellig plekje, begroeid, schaduwrijk plekje in de tuin.We krijgen steeds vaker klanten in de showroom die van plan zijn om zelf een pergola te bouwen. Pim legt u aan de hand van de pergola die in onze showroom staat uit wat u op moet letten en geeft nog wat handige tips

Zelf een pergola maken; verslag van een klant

Een pergola maken, is niet moeilijk, maar het is wel van belang dat u goed voorbereid te werk gaat. Van Bastiaan, een klant, ontvingen we een uitgebreid fotoverslag. Het moet gezegd worden: Bastiaan is bijzonder handig (dat zeggen onze experts, dus kunt u nagaan…), hij vindt het leuk om met hout te werken én hij vindt het een uitdaging om de ‘knooppunten’ ofwel de verbindingen zo slank mogelijk te maken. Heel graag maken wij gebruik van dit verslag om u de verschillende stappen en opties te laten zien.

Wat heb ik nodig voor een pergola in de tuin?

In dit geval is gebruik gemaakt van kastanje palen: Kastanje paal 500 cm lang, diam. 10/12 cm, ongepunt (3 stuks), Kastanje paal 400 cm lang, diam. 10/12 cm, ongepunt (5 stuks), Kastanje paal 250 cm lang, diam. 10/12 cm, gepunt (8 stuks) en Kastanje paal 300 cm lang, diam. 10/12 cm, gepunt (6 stuks)

Verder heeft u nodig: een beitel, een zaag, teerverf, een kwast, een boormachine, draadeinden, betonmix (of kant-en-klare poeren), een waterpas, touw, een schop om gaten te maken voor de palen, minimaal één rechterhand en tijd.

Hoe maak ik een pergola?

Bastiaan is heel zorgvuldig te werk gegaan. Eerst heeft hij de vorm van de pergola bepaald door de houten palen uit te zetten. Zo kunt u kijken wat de beste plaats, de mooiste verdeling en welke paal het beste op welke plaats past. Kastanje palen hebben hun natuurlijke vorm nog en zijn niet perfect rond. Het kan dus zijn dat de ene paal beter past of staat op een bepaalde plaats, dan de andere. De palen worden in deze fase op hun plaats gehouden door stoelen. Als u tevreden bent, markeert u de plek op de grond en nummert u de palen. Deze klant heeft gekozen voor het gebruikt van poeren (een soort fundering van beton met een metalen pin). Het voordeel van het plaatsen op poeren is dat de houten paal niet in de grond staat en dus niet voortdurend in contact is met (vochtige) aarde. Een houten paal rot het snelst op de plek waar ie voortdurend vochtig blijft. Met een poer kan een paal een klein stukje boven de grond worden geplaatst. Stel dat Bastiaan de paal (in dit geval een paal met een diameter van 10-12 cm) rechtstreeks in de grond had gezet, dan kun je ervan uitgaan dat deze paal (afhankelijk van de omstandigheden) 10-15 jaar zonder problemen dienst had gedaan. Door het gebruik van poeren blijft de paal langer goed. Je hebt ook minder lange palen nodig; bij plaatsing in de grond gaat een gedeelte van de paal de grond in. Een nadeel van het gebruik van poeren is dat het veel tijd kost.

Als u zeker bent van de plaats waar de palen moeten komen, gaat u de poeren plaatsen. U kunt kant-en-klare poeren kopen, maar in dit geval heeft Bastiaan de poeren zelf gemaakt. Nadat hij een steen uit de bestrating heeft gehaald en het gat wat heeft uitgediept, heeft hij een draadeind – dit is een massieve, ronde metalen staaf met schroefdraad over de hele lengte. Een draadeind is ook wel bekend onder de naam draadstang of draadstaaf – geplaatst in het gat en dat vervolgens opgevuld met betonmix. Zo maak je zelf een poer.

Als de poeren zijn geplaatst, is het tijd om gaten te boren in de staanders zodat ze op de poeren geplaatst kunnen worden. Gebruik hiervoor een boor die past bij de maat van de draadeinden.

Pergola aan bestaande schutting bevestigen

Als de pergola bevestigd gaat worden aan een bestaande schutting of aan het huis, dan kun je als volgt te werk gaan: Leg de ligger op de gewenste plek en tegen de plek af waar de ligger op de staander komt. Met touw kunt u de paal op z’n plaats houden. Vervolgens heeft Bastiaan met een boor en een beitel het gat uitgebikt, zodat de ligger precies op de staander past. Een nauwkeurig en arbeidsintensief karweitje waarbij je best even kunt gaan zitten met de paal op de schragen;-)

Paal (ligger) verlengen voor pergola

Als de lengte die je moet overbruggen groter is dan de lengte van een paal, moeten er twee palen gekoppeld worden. Er zijn diverse methoden om dat te doen, maar in dit geval heeft Bastiaan twee palen ingekeept en aan elkaar gekoppeld.

Begin met het inzagen van de eerste paal en leg deze op z’n plaats. Bepaal vervolgens hoe en hoever de tweede paal ingezaagd moet worden. U kunt hierbij gebruik maken van een liniaal, maar het zal ook een kwestie van proberen en bijschaven zijn.

Nu is de tweede ligger aan de beurt. Teken hierop de gaten af die u moet maken om ze te verbinden met de staander en houd hierbij rekening met de inkeping die u moet maken om deze paal te verbinden met de andere paal. Wederom een precies werkje waarbij het belangrijk is regelmatig even te checken hoe ver u bent.

Als u de beide palen ingekeept heeft en u er zeker van bent dat beide palen naadloos op elkaar aansluiten, kunt u de ‘open gedeelten’ van de palen behandelen. Het hout afdichten, wordt dit ook wel genoemd. Bastiaan heeft gekozen om hiervoor teerverf te gebruiken. Iedereen is hier natuurlijk vrij in, maar naar onze mening is dit niet nodig. Het kastanjehout is door de natuurlijke aanwezigheid van looizuur beschermd tegen vocht en weersinvloeden.

Hierna is de paal klaar om gekoppeld te worden. Schuif de palen in elkaar en als het goed is, ziet u amper iets van de verbinding die u gemaakt heeft. Als u wil, zou u de palen extra kunnen vastschroeven, maar dit is echt niet nodig. Door de gehele constructie van de pergola liggen de palen (straks) muurvast.

Nu is het tijd om de staanders klaar te maken voor de liggers. U kunt de liggers en de staanders op verschillende manieren met elkaar verbinden, maar Bastiaan heeft ervoor gekozen om een inkeping te maken aan de bovenkant van de paal. Hij heeft eerst met de boor gaten gemaakt op de ronde lijn en vervolgens het hout met een beitel en een hamer uitgebikt. Wederom een zeer arbeidsintensieve manier, maar die wel zorgt voor een strak eindresultaat.

Hoe maak ik een hoek in mijn pergola?

Nu het geraamte van de pergola staat, is het tijd om de overige liggers te plaatsen. Bastiaan heeft de liggers op de plaats waar ze op een andere ligger worden gelegd aan de onderkant rond ingekeept. Op deze manier maak je de constructie zo compact mogelijk.

Alle ‘blootliggende’ delen worden eerst weer zorgvuldig behandeld met teerverf

Pergola in elkaar zetten

Als alle onderdelen ingekeept zijn, passend gemaakt zijn en behandeld zijn, is het tijd om de pergola in elkaar te zetten.

Als de constructie staat, wordt de pergola afgewerkt met rieten matten. Et voilà, wat een fantastisch resultaat! Onze complimenten! Echt een aanwinst voor de tuin!

Er zijn veel manieren om pergola’s te maken en elke situatie is anders. Bastiaan heeft er duidelijk plezier in gehad een mooie en ‘slanke’ constructie te maken. Het kan natuurlijk veel makkelijker. Gaat u ook een pergola maken? U doet ons een groot plezier met een (foto) verslag!

rachel@adequat.eu