Krimpscheuren of lengtescheuren in houten rondhout palen

De charme van rondhout

Bij Adéquat zijn we fan van kastanjehout. Dit prachtige, duurzame hout heeft een rustieke en natuurlijke uitstraling die perfect past in elke buitenomgeving.

Kastanjehout – en rondhout in het algemeen – is een natuurproduct met karakter. De scheurtjes, nerven en kleurnuances zijn geen imperfecties, maar juist de signatuur van hout dat leeft en werkt. En dat is precies wat wij zo waarderen aan dit bijzondere materiaal.

We begrijpen uiteraard dat niet iedereen gecharmeerd is van de robuuste en levendige uitstraling van rondhout. Als u houdt van strak, glad en altijd hetzelfde, dan zult u waarschijnlijk niet voor houten palen kiezen. Wanneer u liever een strakkere en egalere afwerking wenst, zijn er diverse alternatieven die beter bij uw smaak kunnen passen, zoals bijvoorbeeld:

• Geschaafd of vierkant gefreesd hout: gladder oppervlak, minder werking, maar iets duurder.
• Composiet of metaal: modern, met een wat koelere uitstraling dan hout.

Zo vindt u altijd een materiaal dat aansluit bij uw persoonlijke voorkeur en de gewenste stijl van uw project.

Wilt u meer weten over de duurzaamheid van kastanjehout, lees dan onze blog Is kastanjehout hardhout?

Zijn scheuren in houten palen normaal?

Ja, absoluut. Hout is een natuurlijk product dat reageert op vocht, zon en temperatuur. Vooral bij ronde houten palen, waar het hart van de boom nog in zit, ontstaan er bijna altijd droogtescheuren langs de lengte. Die scheuren hebben vrijwel nooit gevolgen voor de levensduur of stevigheid van de paal.

Wat zijn droogtescheuren in hout?

Droogtescheuren of krimpscheuren zijn in feite barstjes of grotere scheuren die ontstaan wanneer hout indroogt. Stel u voor: de buitenkant van de paal droogt snel door zon en wind, terwijl de binnenkant nog vochtig is. De buitenkant krimpt dus harder dan de kern. Het gevolg? Er komen spanningen in het hout en die spanning ontlaadt zich door open te barsten. Dat noemen we een droogtescheur, krimpscheur of lengtescheur. Hoe harder en duurzamer het hout, hoe groter de scheuren kunnen zijn. Het is een volkomen normaal en natuurlijk proces.

En wat als de paal volledig van links naar rechts is gebarsten?

Deze scheuren kunnen soms diep of breed lijken, maar de structuur en sterkte van de paal blijven meestal behouden, zeker bij kastanjehout. U kunt de paal gewoon gebruiken. U moet sowieso met zorg de palen in de grond slaan (hieronder hebben we beschreven hoe u dat het beste kunt aanpakken), maar als de paal wat gescheurd is, is het zaak de paal goed te beschermen tegen verder openklappen.

Bij een paal die echt van links naar rechts helemaal openstaat (van de kopse kant gezien) is de spanning in het hout te groot geweest. In dat geval kan de scheur wel nadelig zijn voor de duurzaamheid en stevigheid. Bij het laden van de palen proberen we daar altijd scherp op te letten, maar soms glipt er wel eens eentje tussendoor.

Als de paal, zoals op de foto hierboven, als een soort pizzapunt opengescheurd is (tot aan het kernhout), dan is er niks aan de hand.

Twijfelt u of de paal bruikbaar is, dan is het verstandig om een foto van bovenaf te maken en even contact met ons op te nemen. Wij denken dan graag met u mee!

Hoe sla ik een houten paal in de grond?

Als u onderstaand stappenplan volgt, minimaliseert u de kans op doorsplijten van het hout.

1. Voorbereiding van het gat: Gebruik een grondboor (of motorboor) om een gat te maken dat iets minder diep is dan de gewenste diepte van de paal.
2. Plaatsing van de paal: Zet de paal met de rechte kant naar de uitgezette lijn toe.
3. Bescherming tegen splijten: Om te voorkomen dat de paal splijt, kunt u een leeg conservenblik over de paal plaatsen en daarop slaan of u legt een plankje op de paal. Zo verdeelt u de kracht van de hamer of sleg. U kunt ook een palenrammer gebruiken. .
4. Inslaan van de paal: Sla de paal met een houthamer de laatste 10 tot 15 centimeter in de grond.
5. Controle van de diepte: Zorg ervoor dat minimaal een derde van de paal in de grond zit voor stabiliteit.
6. Aansluitend werk: Vul het gat rond de paal met aarde en stamp deze goed aan met een lange lat of bezemsteel.

Wilt u meer weten over het plaatsen van palen in de grond lees dan onze blog (incl. video) Hoe sla ik houten palen in de grond?

Op onderstaande foto’s ziet u palen die tijdens het inslaan zijn opengeklapt. De kans hierop is veel kleiner als u bovenstaande tips in acht neemt. Vaak heeft het weinig of geen gevolgen voor de duurzaamheid, maar het kan natuurlijk zijn dat u het geen fraai gezicht vindt. In dat geval kunt u de scheur repareren.

Scheuren in houten palen repareren?

In de meeste gevallen hoeft u niets te doen. Vindt u de scheur echter te opvallend, of is de paal door het inslaan helemaal opengebarsten dan kunt u de scheur repareren.

• Scheur dichtknijpen: Vul de scheur met houtlijm of een ander houtvulmiddel en breng de delen met een lijmtang bij elkaar. Schroef met een paar schroeven de delen weer aan elkaar. Als u de lijmtang weghaalt, blijven de stukken mooi tegen elkaar gedrukt en oogt de paal veel netter. Let wel op dat de schroeven verzonken zijn en niet uitsteken.

Zo kunt u een paal die u esthetisch wat minder mooi vindt, weer fraai afwerken.

Historisch weetje: stammen in water leggen

Misschien heeft u wel eens gezien dat stammen in het water worden gelegd. Dat heet ‘wateren’. Vroeger gebeurde dit om hout langzaam en gelijkmatig te laten drogen, zodat er minder scheuren ontstonden, wat vooral wenselijk was voor binnentoepassingen. Tegenwoordig gebeurt dit nauwelijks nog, omdat het veel tijd (minimaal 9 maanden tot 3 jaar) en ruimte kost. Voor kastanjehouten palen is dit bovendien helemaal niet nodig. Scheuren horen bij de natuurlijke charme van rondhout en hebben geen negatieve invloed op de duurzaamheid.

Heeft u vragen over scheuren in houten palen?

U hoeft zich dus geen zorgen te maken als er een scheur in uw kastanjepaal verschijnt. Het zijn droogtescheuren die bij het hout horen. Ze hebben geen invloed op de levensduur en zorgen hooguit voor een wat robuuster, rustiek uiterlijk. Heeft u toch vragen over scheuren in houten palen? Neem gerust contact met ons op. Onze houtexperts staan graag voor u klaar.